“KALİTESİZLİK ÇAĞI”

Yalancı bir güneşin atında oturmuş yeni hoodymin önündeki plastik baskıyı söküyorum. Kumaşa bir şey demiyorum, rengi de güzel. Tam bir fiyat performans ürünü ama baskı o kadar dandik ki tırnağı taktığın an elinde kalıyor.

Aslında basit bir pres işlemi. Ama üretici firmanın tedarikçisi plastikten çalmış. Yahut karışımı tutturamamışlar. Detayları konuşmanın bile maliyetin üzerinde etkisi olmalı. Maliyet demişken üretici kısabildiği her şeyden kısmış. Kumaştan, iplikten, makina devrinden, işçinin çayından, yemeğinden, hakkından, kendi ailesinin ihtiyaçlarından, dükkanın mal sahibinden. Çok düşündük ekle maliyete elli lira daha. (Burada bahsi geçen elli lira 5 ve katları olarak kısa süreler arasında değişkenlik gösterebilir. Özünde hepsi aynı miktarı belirtrmektedir.) Muhtemelenden öte bir hissiyat; bu kıyafetin üretildiği atölyede çalışanların çoğu kaçak göçmenler.

İnsan kataloğundaki her renkten işçi. Moldovya’da başlayıp Nijer’de biten etten, fakir bir gökkuşağı gibi üretim bandının üzerinde mutsuz, asılı…  

Başlarındaki ustabaşı Spartacus dizisindeki Syrian karakterinin tüm adiliğiyle doctore olduğu bir hal. Bir tek kırbaç eksik çünkü 2023 yılında ne köleliği kardeşim? Hoodymin baskısını yapan presin başında Somali’li Utambe var. Doctore söyler Utembe yapar. Doctore patrondan aldığı üstün kimya bilgisiyle pres kapağının bir kez ve hızlıca açılıp kapatılmasının plastiğin yapışması için yeterli olduğunu düşünmüş olmalı. Patron bu klas hareketi çekerek zaman kavramına geçirmiş. Günlük yüz yerine beşyüz baskı. Ona bu hoodyi üretmesi için iş veren adama geçirmiş. Herkesi kaçak çalıştırdığı için SGK’ye, işyeri merdivenaltı olduğu için devlete geçirmiş. Paketleme yok, oradan da itelemiş. Dağıtım 99 model motor seri numarası değiştirilmiş bir dobloda yapılmış. Büyük ihtimal çalıntıdan kağıt üzerinde perte çıkmış bir araçtı. Hızını alamamış olmalı. İrsaliye, fatura zaten hak getire vergi dairesini sikiyor. Kıyafetin üzerindeki pahalı outdoor firmasının baskısı da çakma. Markaya bile geçirmiş.

Kısaca anlayacağınız üç cuma kaçırdığında dinin düştüğünü düşünen bu incelikli, hayırsever, ahlaklı esnaf sikebileceği herkesi sikerek 3 kuruşa mal ettiği hoody’i bana 200 liraya okutmaya çalışıyor.

Başka bir müşteriyle ilgilenirken bu hoodyi ondan çaldım.

Şimdi kış güneşi ılık ılık suratımda dans ederken üzerindeki baskıyı soyuyorum. Kavlamış boya kazımak, şişenin çevresindeki etiketi sökmek, inşaat izlemek gibi anlamsız ama keyifli bir iş. Üzerindeki yazıyı tamamen temizlediğimde belki üzerine kumaş boyasıyla A’sı anarşikiş bir palyaço boyarım.*

* (Yapmadım. Üşendim. Eski baskıdan kalan ilk iki harfi bıraktım ve şimdi üzerinde NO yazıyor. Tam bir hayır işi oldu.)

Yarısını söktüm. Tüm öğleden sonrasını buna ayırdım. Güneş kemiklerime dokunuyor. Kışın ortasında bahardan çalınmış bir gün. Önümüzdeki bahar bok olacak bir günün telafisi olabilecek kadar güzel. “Neyse” diyeceğim o boktan günü yaşadığımda. “o gün vardı.” Sanki bir terapideyim. Söktüğüm her plastik parça bir anı, içimdeki bir sıkıntı; penye kıyafete dökülüyorum.

“Şubatın ortasında güneşin ısısıyla oturup bir şeyler yazmak gerçek bir lüks.” Diyor Hoody. “Kendini şanslı saymalısın.”

“Şunu görüyor musun Hood? O bir kanca. Onu bacağıma ben taktım. Zamanı geldiğinde Hood. Zamanı geldiğinde.”

“Ata sözleri böyle kanıtlanmaz.” Diyor.

“Şu an dikeyiz Hood. Güneş tepemizde. Zemin altımızda. Ama her şeyin tepetaklak olması sadece birkaç saniye sürer. Bunu uzun süredir biliyorum. Bilmeyenler de yakın zaman önce öğrendiler. Tam bir trajediydi. Deneyimli bir ahir zaman insanı olarak trajedilere aşinayım. Daha önce defalarca kızıp küfrettim. Daha önce defalarca unuttum. Daha önce defalarca atlattım.

Bilmemem gereken çok şey biliyorum. Birileri sürekli bana dökülüyor. Söylemediklerini gözlerim görüyor. Beynim noktaları bir araya getiriyor ve voilà!

Karınca yığınının başına çökmüş bir çocuk gibi, büyük resmin dışından, büyük resmi arayan hayalperest noktaları izlerken buluyorum kendimi.

Ve her şey çok kalitesiz. Acımız, gözyaşımız dahil. Herkes ucuz bir hissin ucundan tutmuş, çekiyor ha çekiyor. Herkes hayatı pahasına o küçücük parçasına tutunmuş aynı şeyi binlerce farklı yöne çekip duruyor. İnsalığım esnedi Hood. Ve iyilik insanlık tarihi boyunca hiç bu kadar iyimser sikilmemiştir.

Biliyor musun, kendimizi içine sürüklediğimiz, kabullendiğimiz ve sonunda normale dönüşen bu dandik çağın içinde dönüp duran kalpsiz birer kopyaya dönüşeli çok olmadı.

Misal aynı senin gibi Hood. İki yıkama sonra rengin solacak ve dizlerime kadar ineceksin. Aynı senin gibi, sadece birkaç yıl içinde kalitesizliğin tüm dünyayı bir küf gibi nasıl sardığına tanık oldum. Bunu yediğim ekmekten, izlediğim filmden, okuduğum şiirden, duyduğum fikirden, dinlediğim şarkıdan, sokaklardan, şehirlerden, kullandığın masadan, ayağımdaki ayakkaptan, içtiğim sudan, tükettiğim gezen tavuk yumurtasından, soluduğun havaya varana dek, her hücremde hissediyorum Hood. Sen de bak.

Her şey çok kalitesiz çünkü katlanarak çoğalıyoruz. Birdik beş olduk. Bir anda bir milyonduk, şimdi sekiz milyarız.

Hepimiz her şeyin sayılarla ilgili olduğunu anlayacak kadar holivud filmi seyrettik. Büyük şehirlerde para kırıntısı kovalayarak hayat tükettik. Doğadan uzaklaştıkça özümüze uzak yabani bir hayvana dönüştük. Şimdi neye saldıracağımızdan emin değiliz. İnsanların dünyasında saldırgan hayvanları uyutuyorlar Hood. Biz de uyutulacağız.

Daha önce defalarca uyutulduk.

Uyandığımızda bambaşka bir formda, sadece plastik yollarda yürüyebilen, plastik okyanuslarda yaşayabilen, yiyeceklerini plastik kutulara koyup, suyunu plastik şişelerden içen, sadece plastikle kaplanmış bir dünyada yaşayabilecek steril orospu çocuklarına dönüşeceğiz.

Açık konuşmak gerekirse sevgili dostum, insan olası herhangi bir sondan kurtulacaktır. O hep başarır. Ama ‘insanlık’ bunu başaramayabilir.

Evet geriye kalan o olacak; şu baştan ayağa kana bulanmış, içindeki yırtıcı coşkuya zafer diyerek göğsünü şişiren o bilinçsiz, cahil ve kör… Ve sağır. İnatçı ve hırslı. Bencil ve sahtekar.

O muktedir yok edici…”

                                                                                                    /23272 - Balkon